Wanneer je als zorgprofessional in de thuiszorgsector actief bent, is het essentieel om het verschil te kennen tussen echt zelfstandig ondernemerschap en schijnzelfstandigheid. Schijnzelfstandigheid treedt op als je officieel als zelfstandige werkt, maar in de praktijk onder dezelfde omstandigheden als een werknemer functioneert, zonder de voordelen van een dienstverband. Dit heeft niet alleen financiële gevolgen voor jou en je opdrachtgevers, maar kan ook juridische complicaties met zich meebrengen.
Om schijnzelfstandigheid in de thuiszorg te vermijden, is het raadzaam om te zorgen voor duidelijke opdrachtcontracten en niet exclusief voor één opdrachtgever te werken. Zorg ook dat je zelf controle houdt over hoe, wanneer en waar je jouw werkzaamheden uitvoert. Het onderhouden van je eigen bedrijfsvoering is cruciaal; denk hierbij aan een professioneel voorkomen, het zelf aanschaffen van materialen en gereedschappen, en het voeren van een eigen administratie.
Informatievoorziening en -analyse zijn key; blijf op de hoogte van veranderende wetgeving rond zelfstandig ondernemen en pas je bedrijfsvoering daaraan aan. Denk aan het bijwonen van informatiebijeenkomsten en cursussen, en het bijhouden van relevante vakliteratuur. Met deze kennis en aanpak waarborg je je positie als zelfstandig zorgprofessional en bouw je aan een duurzame toekomst in de thuiszorg, vrij van schijnzelfstandigheid.
Definitie van schijnzelfstandigheid binnen de thuiszorg
Schijnzelfstandigheid vindt plaats wanneer iemand officieel als zelfstandige werkt, maar in de praktijk onder omstandigheden die meer lijken op die van een werknemer. In de thuiszorg komt dit vaak voor wanneer zorgverleners zelfstandig ondernemer zijn, maar werken met weinig tot geen autonomie, bijvoorbeeld omdat ze moeten voldoen aan strikte werkroosters of instructies van één opdrachtgever.
Oorzaken en gevolgen van schijnzelfstandigheid
Schijnzelfstandigheid kan bewust of onbewust ontstaan en heeft diverse oorzaken. Het kan voortkomen uit de behoefte van werkgevers om flexibiliteit te behouden en kosten te besparen door geen sociale premies af te dragen. De gevolgen zijn significant: het kan leiden tot onzekerheid en het ontbreken van werknemersrechten voor de zorgverleners, zoals doorbetaling bij ziekte en opbouw van pensioen.
Hoe schijnzelfstandigheid functioneert in de thuiszorg
In de thuiszorg kan schijnzelfstandigheid zo functioneren dat zorgverleners op papier als zelfstandigen worden ingehuurd, maar in realiteit weinig onderscheid ervaren met vaste medewerkers. Zo wordt er soms van hen verwacht dat zij zich houden aan gedetailleerde aanwijzingen van de opdrachtgever, wat hun zelfstandigheid in de weg staat.
Het vermijden van schijnzelfstandigheid
Om schijnzelfstandigheid te voorkomen, is het belangrijk dat beide partijen, de thuiszorgverlener en de opdrachtgever, duidelijke afspraken maken over de arbeidsrelatie en deze ook naleven. Het definiëren van werktijden, opdrachten en de mate van supervisie zijn hierin essentiële factoren.
Kenmerken van echte zelfstandigheid in de thuiszorg
Voor een gezonde zelfstandige positie in de thuiszorgsector is het belangrijk dat je werkt met een helder contract, zelf bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd en meerdere opdrachtgevers hebt. Dit verkleint het risico op schijnzelfstandigheid en zorgt voor een sterkere positionering als echte ondernemer.
- Werkautonomie: Zelfstandige thuiszorgprofessionals kiezen hun eigen werktijden en -methoden en behouden de controle over hun werk.
- Meerdere opdrachtgevers: Een divers cliëntenbestand draagt bij aan een duidelijk zelfstandig statuut en vermindert afhankelijkheid van één opdrachtgever.
- Ondernemerschap: Het zelfstandig beheren van bedrijfsvoering en financiën, inclusief het afsluiten van verzekeringen en het maken van reclame voor je diensten.
- Contractuele vrijheid: Onderhandel overeenkomsten en zorg ervoor dat deze de onafhankelijkheid van je werk als thuiszorgprofessional weerspiegelen.
Praktische stappen om schijnzelfstandigheid te vermijden
Zorg ervoor dat je als thuiszorgprofessional de volgende stappen onderneemt om je positie te verstevigen:
- Stel een gedegen contract op waarin de wederzijdse verwachtingen duidelijk worden vastgelegd.
- Breid je opdrachtenportefeuille uit om afhankelijkheid van één opdrachtgever te voorkomen.
- Behoud de regie over je eigen werkdag, waarbij je zelf bepaalt hoe je jouw werk indeelt en uitvoert.
- Communiceer open over jouw status van zelfstandigheid met je klanten, zodat zij ook begrijpen wat dit inhoudt.
Door bovenstaande stappen te volgen en de basisprincipes van ondernemerschap toe te passen, kun je schijnzelfstandigheid in de thuiszorg voorkomen en jouw positie als zelfstandige zorgverlener verstevigen.
Meest gestelde vragen
1. Wat houdt schijnzelfstandigheid in en hoe herken je dit in de thuiszorg?
Schijnzelfstandigheid is wanneer je als zorgprofessional formeel zelfstandig ondernemer bent, maar eigenlijk werkt als een werknemer, zonder de bijbehorende rechten. In de thuiszorg zie je dit als je bijvoorbeeld moet werken volgens een vast rooster of instructies van één opdrachtgever, zonder eigen zeggenschap. Kort gezegd: je hebt de lasten van een zelfstandige, maar niet de vrijheden. Het is belangrijk om dit te herkennen en aan te pakken om boetes en naheffingen te voorkomen.
2. Hoe kun je schijnzelfstandigheid in de thuiszorg vermijden?
Om schijnzelfstandigheid te vermijden, moet je meerdere opdrachtgevers hebben en zelfstandig kunnen bepalen hoe, wanneer en waar je je werk doet. Zorg ervoor dat je contracten goed opgesteld zijn en dat je niet onder gezag van een opdrachtgever werkt. WLC Zorgbemiddeling kan je helpen om de juiste balans te vinden tussen zelfstandigheid en goede samenwerking met opdrachtgevers. Door samen te werken met een bemiddelingsbureau zoals wij, behoud je de flexibiliteit van zelfstandig ondernemerschap en voldoe je aan de wettelijke vereisten. Klik hier voor meer informatie over hoe wij je kunnen ondersteunen.
3. Wat zijn de gevolgen van het niet voorkomen van schijnzelfstandigheid in de thuiszorg?
Als je schijnzelfstandigheid niet weet te voorkomen, kun je te maken krijgen met naheffingen van de belastingdienst en het mislopen van werknemersrechten zoals pensioenopbouw. Bovendien kan het leiden tot juridische geschillen met opdrachtgevers. Het is essentieel om als echte zelfstandige te opereren en niet in een afhankelijke positie te komen. WLC Zorgbemiddeling kan je ondersteunen met de juiste contracten en adviseren over hoe je je ondernemerschap kunt versterken. Voorkom problemen en zorg dat je de vrijheid van het zelfstandig ondernemerschap volledig kunt benutten. Wil je meer advies? Neem dan een kijkje op onze pagina voor zorgprofessionals.
